Views: 1
Ο Λέων ο Καρπάθιος ήταν επιφανής αξιωματούχος της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας κατά τον 11ο ή 12ο αιώνα μ.Χ. Καταγόταν από την Κάρπαθο και κατείχε τον τίτλο του Πρωτοσπαθάριου, αξίωμα που υποδήλωνε σημαντική θέση και επιρροή στην αυτοκρατορική αυλή της Κωνσταντινούπολης [1].
Ο Πρωτοσπαθάριος ήταν μια από τις ανώτατες αυλικές διακρίσεις της μεσοβυζαντινής περιόδου (8ος έως 12ος αι.), που απονεμόταν σε ανώτερους στρατηγούς και διοικητές επαρχιών, καθώς και σε ξένους πρίγκιπες.[2]
Από τη σφραγίδα του, που έχει εντοπιστεί σε ιδιωτική συλλογή, τεκμαίρεται επίσης ο τίτλος Στρατιωτοφύλαξ του Καρπαθιώτου, δηλαδή στρατιωτικός υπεύθυνος εκ Καρπάθου.
Ιστορική μαρτυρία
Η ύπαρξη του Λέοντα του Καρπάθιου τεκμηριώνεται μέσα από σφραγίδα του 11ου ή 12ου αιώνα, που εντοπίστηκε από τον ερευνητή Μιχάλη Ζερβουδάκη σε διαδικτυακή βιβλιοθήκη. Η σφραγίδα ανήκει σήμερα σε ιδιωτική συλλογή Κεντροευρωπαίου συλλέκτη.
Η επιγραφή της σφραγίδας φέρει δύο όψεις:
-
Πρώτη όψη:
+CΦΡΑΓΙC ΛΕΟΝΤΟΣ Α' ΣΠΑΘ ΕΠΙ ΤΟΥ ΧΓΚΛ'
Μετάφραση: Σφραγίς Λέοντος Πρωτοσπαθάριου επί του Χρυσοτρικλίνου
(δηλαδή Πρωτοσπαθάριος υπεύθυνος για τη Χρυσοτρίκλινη Αίθουσα του Μεγάλου Παλατιού). -
Δεύτερη όψη:
SCTRATHOTΩΦYΛAKOC TU ΚΑΡΠΑΘΙΩΤU
Μετάφραση: Στρατιωτοφύλακας του Καρπάθιου.
Η σφραγίδα περιβάλλεται από στεφάνη στίγματος και φέρει σταυρό στην αρχή, ένδειξη ευλογίας και θεϊκής εξουσιοδότησης, όπως συνηθιζόταν στις σφραγίδες αξιωματούχων της περιόδου.
Αξιώματα και ρόλος
Ο τίτλος Πρωτοσπαθάριος (πρῶτος + σπαθάριος) δηλώνει ανώτατο αξίωμα στους σπαθοφόρους του Βυζαντίου. Ο κάτοχός του ήταν συχνά υπεύθυνος για τελετές και για την ασφάλεια του αυτοκράτορα ή σημαντικών χώρων του παλατιού.
Ως Πρωτοσπαθάριος του Χρυσοτρικλίνου, ο Λέων είχε την εποπτεία της Χρυσοτρίκλινης αίθουσας, της πολυτελέστερης αίθουσας δεξιώσεων του Μεγάλου Παλατιού στην Κωνσταντινούπολη. Σύμφωνα με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Ζ΄ Πορφυρογέννητο, η αίθουσα χρησίμευε για την υποδοχή ξένων πρεσβειών, την τελετουργική απονομή αξιωμάτων, θρησκευτικές εορτές και δεξιώσεις, όπως του Πάσχα.
Ο τίτλος του Στρατιωτοφύλακα δεν έχει εντοπιστεί σε άλλες πηγές και πιθανότατα ήταν τιμητικός ή προσωποποιημένος, απονεμημένος από τον αυτοκράτορα για ειδικά καθήκοντα. Αυτό καθιστά τη σφραγίδα του Λέοντα μοναδική μαρτυρία.
Σημασία για την Καρπάθο
Η περίπτωση του Λέοντα του Καρπάθιου αποδεικνύει ότι ήδη από τον 11ο–12ο αιώνα η Κάρπαθος είχε ενεργό ρόλο στην αυτοκρατορική διοίκηση και μπορούσε να αναδείξει πρόσωπα σε υψηλές θέσεις της Βυζαντινής ιεραρχίας.
Πηγές
- Ιστορία Καρπάθου – Η σφραγίδα σπουδαίου Καρπάθιου του Μεσαίωνα (historykarpathos.blogspot.com, Οκτώβριος 2025)
- Πρωτοσπαθάριος, wikipedia
Το λήμμα αυτό συντάχθηκε με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης και ενδέχεται να περιέχει λάθη.