Σύλλογος Απανταχού Καρπαθίων – 1895

Hits: 35

Λογότυπο του Σ.Α.Κ.

Η λατρεία των Καρπαθίων για την ιδιαίτερη γενέτειρα, η παθολογική αγάπη για τα ήθη και έθιμα του νησιού και ο υπέρτατος πόθος για την ελευθερία και την επιστροφή στην αγκαλιά της μάνας Ελλάδας, τους οδήγησε να καταστούν οργανωμένοι θεματοφύλακες για τις αρχές και τα ιδανικά, ιδρύοντας το πολύ μακρινό 1895 το Σύλλογο Απανταχού Καρπαθίων [1].


Πηγ΄ές και Αναφορές

  1. Ιστοσελίδα του Συλλόγου Απανταχού Καρπαθίων

Ευγένιος Μαστοράκης – Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου [1908-1912]

Hits: 61

Ο Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου Ευγένιος Μαστοράκης

Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Ευγένιος (κατά κόσμον Αριστείδης) Μαστοράκης γεννήθηκε το 1843 στο χωριό Μεσαθούρι [της Κοινότητας Λαμύρων, η οποία ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Άνδρου του Δήμου Άνδρου] του νησιού της Άνδρου. Σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια εργάστηκε ως Καθηγητής στην Αγγλία και ως Σχολάρχης στη Λέρο και στην Κάσο.

Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Εφέσου και ως Εφημέριος στο Διπλοκιόνιο και τον Ιερό Ναό Σωτήρος Χριστού Γαλατά της Κωνσταντινουπόλεως (Μάιος-Ιούνιος 1899).

Στις 17 Ιουνίου 1899 εξελέγη τιτουλάριος Επίσκοπος Συνάδων, έχοντας συνυποψηφίους τον Αρχιμανδρίτη Μιχαήλ Τριανταφυλλίδη, Προϊστάμενο του Ιερού Ναού Παναγίας Καφατιανής Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως και τον Αρχιμανδρίτη Πολύκαρπο Θεολογίδη, Προϊστάμενο του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Τζιβαλίου Κωνσταντινουπόλεως. Στις 27 Ιουνίου 1899 χειροτονήθηκε στον Ιερό Ναό Σωτήρος Χριστού Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως τιτουλάριος Επίσκοπος Συνάδων, Βοηθός Επίσκοπος της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως και Αρχιερατικός Προϊστάμενος της Κοινότητος Γαλατά. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Βερροίας Κωνστάντιος, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Μαρωνείας Ιωακείμ και Ελευθερουπόλεως Διονύσιο.

Το 1907 διετέλεσε Βοηθός Επίσκοπος της Μητροπόλεως Γρεβενών κοντά στον τότε Μητροπολίτη Αγαθάγγελο Κωνσταντινίδη (Μάγνη).

Στις 31 Ιουλίου 1908 εξελέγη Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου. Εκοιμήθη στις 28 Μαΐου 1912 συνεπεία καρδιακής παθήσεως, δέκα μέρες μετά την έναρξη της Ιταλικής στρατιωτικής κατοχής της Καρπάθου.

Τα οστά του βρίσκονται σε καλλιμάρμαρο τάφο, πίσω ἀπό τό ἱερό τοῦ Καθολικοῦ της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίου Γεωργίου Βασσών Καρπάθου.


Πηγές

  1. Άρθρο του Γιώργου Νικ. Τσαμπανάκη στα «Καρπαθιακά Νέα», Μάιος 2022, (https://www.karpathiakanea.gr/110-xronia-ekdim8a-mitr-mastoraki-tsabanakis/)
  2. Φωτογραφία από τα πορτρέτα των Μητροπολιτών, κτήριο Ιεράς Μητροπόλεως Καρπάθου και Κάσου, Απέρι.

Κυρά Παναγιά (Εκκλησία)

Hits: 69

Ιερός Ναός στον Ομώνυμο Οικισμό που ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα της κοινότητας Απερίου.

Στη φωτογραφία η επιγραφή του Καπετάν Ιωάννη Ρωμνάκη, ο οποίος πιθανότατα έκτισε ή συντήρησε το εκκλησάκι το 1833.

Ο Ρωμνάκης ΄ήταν κρητικός οπλαρχηγός που εγκαταστάθηκε στην Κάρπαθο την εποχή του 1821.  Ο οπλαρχηγός του Ιωάννης Μπαϊραχτάρης φέρεται ως δολοφόνος του Χατζή – Ηλία Οικονόμου, ο οποίος καταδικάστηκε από διακαστήριο μετά από 9 χρόνια από τη δολοφονία του Χ.Ο. Ο Ρωμνάκης πλήρωσε ένα σημαντικό πρόστιμο για τη πράξη του Μπαϊραχτάρη.

Πηγές και Αναφορές

  1. Παρουσίαση Γ. Τσαμπανάκη, Απέρι, 2003

Παναγιώτης Κουμπής, εξ Απερίου

Hits: 121

Παναγιώτης Κουμπής, 1966-1927

Γεννήθηκε το 1866 , γυιός του Μελετίου Κουμπή από τα Μέγαρα, και της Φωτεινής Φωκά από την Κάρπαθο. Υπήρξε διακεκριμένο μέλος της Καρπαθιακής γής και πασίγνωστων μεταξύ των ναυτικών κύκλων της Ελλάδας [1].

Ερευνητής, μεγαλόψυχος, πολυμαθής, εύστροφος, πολυτάλαντος και ξεχωριστός στο ναυτικό επάγγελμα, που ακολούθησε τον πατέρα του, επίσης ναυτικού και καπετάνιου.

Άριστος πλοίαρχος και ναυτο-διδάσκαλος, τιμήθηκε και από την Ελληνική και την Οθωμανική κυβέρνηση για τις ανδραγαθίες του κατά τη διάρκεια του ναυτικού του επαγγέλματος.

Η δράση του ως Πλοίαρχος 

Ταξιδεύει αδιάκοπα από το 1895 μέχρι το 1913, συναντάμε τον Παναγιώτη Κουμπή κυβερνήτη, στα πιο κάτω ατμόπλοια [2]:

  • 1895 Rhodes (Joley)
  • 1896 Nikolaos (Hatzidaout)
  • 1899 Eleni (Pantaleon)
  • 1901 Elli (Hatzidaout)
  • 1901 Ourana (Pantaleon)
  • 1902 Sofia (Hatzidaout)
  • 1907 Maria (Hatzidaout)
  • 1907 Olympia (Hatzidaout)
  • 1908 Rhoden (Othoman)

Αστρονομικές δράσεις

Ηλιακό ρολόι του Π. Κουμπή στη Βωλάδα Καρπάθου

Μελέτησε και κατασκεύασε ηλιακά ρολόγια, φορητά και επιτοίχια, ένα που ακόμη σώζεται στην εκκλησία της Βωλάδος και στο Πανορμίτη της Σύμης. Δικό του ηλιακό ρολόι σωζόταν μέχρι πρόσφατα στην εκκλησία της Παναγιάς της Ευαγγελίστριας στα Πηγάδια Καρπάθου.

Υπήρξε Δήμαρχος Καρπάθου, Λιμενάρχης, Διευθυντής της Δασονομικής Υπηρεσίας Καρπάθου και ιδρυτής της Ναυτικής Σχολής της Σύμης.

Ο Θάνατός του

Απεβίωσε το 1928, σε ηλικία 60 ετών από οξύ καρδιακό επισόδειο. «Στον επικήδειο, που εκφώνησε ο δάσκαλος Σακελλαρίδης, κατέγραψε τη δράση του εκλιπόντα και τον χαρακτήρισε “Νέστορα” της Καρπάθου. Πρόκειται για τον σοφό άντρα, που επέστρεψε στα πατρογονικά του, έπειτα από πολλά ταξίδια, και πρόσφερε από το βάθος του μυαλού και της ψυχής του όλες τις γνώσεις και τις εμπειρίες του. Εκείνος, ο Παναγιώτης Κουμπής, κατασκεύασε τις μεριδιάνες, τα πρώτα ηλιακά ρολόγια της Καρπάθου, στις αυλές των εκκλησιών, αφού πίστευε πως η γνώση ήταν και είναι υποχρεώση να δοθεί, ένα κτήμα που ανήκει σε όλους» [2].

Πηγές και αναφορές

  1. Λεύκωμα Ομονοίας Απεριτών, 2011, Σελίδα 198.
  2. ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΚΟΥΜΠΉΣ, Ο ΠΡΩΤΟΚΑΠΕΤΆΝΙΟΣ (ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΌΜΟΣ) ΤΗΣ ΚΑΡΠΆΘΟΥ“, άρθρο του Μ. Δημελά, https://www.karpathianrevolution.gr/kapetan-panagiotis-koubis/

1824: Το πλοίο της Καρπάθου

Hits: 75

Καλλιτεχνική Αναπαράσταση του Πλοίου της Καρπάθου – 1824 (Μίμης Πανάρετος)

Την εποχή του 1821 ο Χατζηλίας Οικονόμου, εξέχων πολιτικός, προύχοντας, και πατριώτης από την Κάρπαθο, πήρε την πρωτοβουλία να ναυπηγήσει πλοίο και να το δωρήσει στην ελληνική κυβέρνηση για τους αγώνες της παλιγγενεσίας. Το πλοίο αυτό ναυπηγήθηκε στην καραβοστάσι του Βρόντη, εξοπλίστηκε με κανόνια και εφόδια, πήρε καρπαθιακό πλήρωμα και παραδώθηκε στον Αλέξανδρο Μιαούλη. Μάλιστα φέρεται να λαμβάνει μέρος στη Ναυμαχία του Γέροντα (1824) [1].

Η καλλιτεχνική αναπαράσταση που παραθέτουμε έγινε με βάση τα λιγοστά στοιχεία που διαθέτομε μέχρι στιγμής, που μιλούν για «μπρίκι» εξοπλισμένο με κανόνια, που αποπλέει από τα νερά του Βρόντη της Καρπάθου, όπου και ναυπηγήθηκε [.

Άλλα στοιχεία σχετικά με το μέγεθος, τον τύπο και τη δράση του πλοίου δυστυχώς δεν έχουν εντοπιστεί. Αναφέρεται πάντως το γεγονός στη βιβλιογραφία [1]:

Ο Χατζηλίας Οικονόμου, «ο επιφανέστερος πολίτης της Καρπάθου κατά τους χρόνους της Ελληνικής Επανάστασης λόγω μόρφωσης, πλούτου και γένους», ναυπηγεί με δικά του έξοδα στο «Καραβοστάσι» του όρμου Βρόντη πολεμικό πλοίο. Ακολούθως το εξοπλίζει και το επανδρώνει με Καρπάθιους ναύτες. Με κυβερνήτες δε το διδάσκαλο και θερμό πατριώτη Διακαντρά και τον Μιχάλη Νισυριά, το προσφέρει στο ναύαρχο Μιαούλη, που το χρησιμοποιεί στη Ναυμαχία του Γέροντα [1824].

Η φωτογραφική αναπαράσταση έγινε για να οπτικοποιήσει αυτή τη σημαντική πράξη των Καρπαθίων το 1821 και δεν αποτελεί κατανάγκη ιστορικό τεκμήριο [3].

Πηγές και Αναφορές

  1. Η Κάρπαθος στην Επανάσταση του 1821, Μανόλη Μελά [αρχική έκδοση το 1972, υπό έκδοση 2021], σελίδα 12.
  2. Αναφέρεται σε αυτό το θέμα και  ο Ανδρέας Μακρής στο Βιβλίο του  «ΕνθυμηματαΠηγαδιωτικα και Ξενοχωριανα», Μακρης Ηλια Ανδρεας,  ISBN: 978-960-295-084-5, Σελ. 133.
  3. «Το πλοίο της Καρπάθου», σχεδιασμένο στο χέρι από το Μίμη Πανάρετο, για χάρη της ομιλίας του Μανόλη Τσαγκάρη για το Χατζηλία Οικονόμου, 2021
  4. 5η Ημέρα: Οι Πρωτοστάτες- Η Δωδεκάνησος στην Εθνεγερσία, ομιλία του Μανώλη Μ. Τσαγκάρη στην σειρά ομιλιών του Συλλόγου των Απανταχού Δωδεκανησίων Νέων, Άνοιξη του 2021

1824-08-29: Ναυμαχία του Γέροντα

Hits: 88


Η Ναυμαχία του Γέροντα ή της Μανδαλιάς ήταν ναυμαχία που έλαβε χώρα στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, στις 29 Αυγούστου 1824, στον κόλπο του Γέροντα (Τσάταλα), απέναντι από τη Λέρο. Η ναυμαχία έληξε με μεγάλη νίκη των Ελλήνων εναντίον του συνασπισμένου τουρκοαιγυπτιακού στόλου [1].

Στη Ναυμαχία Αυτή συμμετείχε και η Κάρπαθος με καράβι [3] που πιθανότατα ναυπηγήθηκε στο καραβοστάσι του Βρόντη από πρωτοβουλίες και συνεισφορά του Χατζηλία Οικονόμου, προεστού της Καρπάθου και Παραστάτη στις εθνοσυνελεύσεις του Άστρους Κυνουρίας το 1823 και του Άργους το 1829 [2].

Πηγές & Αναφορές

  1. Ναυμαχία του Γέροντα στην wikipedia.
  2. Χατζηλίας Οικονόμου στην wikipedia
  3. Το πλοίο της Καρπάθου, karpathopedia