Tag: απέρι

Το Παραδοσιακό – Καφενείο, Εστιατόριο και Ψητοπωλείο στο Απέρι

Views: 60

(*** Λήμμα υπό κατασκευή ***)

Το Παραδοσιακό (Καφενείο, Εστιατόριο και ψητοπωλείο) βρίσκεται στο Απέρι της Καρπάθου υπό τη διοίκηση του Γιώργου Ούκα και της Δήμητρας Ζαβόλα. Στεγάζεται στο ιστορικό Καφενείο Τερψιθέα,  του Εμμ. Τσαγκάρη [1].

Ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιανουάριο του 2024.

Περισότερες λεπτομέρειες στη σελίδα του στο facebook [2]:

Πηγές και Αναφορές

Καφενείο «Η Ελευθερία», Απέρι

Views: 32

*** το λήμμα βρίσκεται υπό συγγραφή ****

Το Καφενείο η Ελευθερία εν λειτουργία, στις αρχές του 2000 (λαογραφικό αρχείο Απερίου, Συλλογή Μ. Τσαγκάρη — FAA-MMTA1121)

Το Καφενείο «Η Ελευθερία» λειτούργησε για πολλά χρόνια στο Απέρι από τον Ηλία Σταματιάδη (γνωστό ως παπα-ηλία) και βρίσκεται στην επαρχιακό οδό Απερίου Βωλάδος, στη συνοικία Βαλαντού.

Το καφενείο αποτελείται από δίχωρο και δίπατο κτίσμα στα δεξιά του δρόμου, παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Μέσα στο κτήριο ανέβλυζε πηγή νερού η οποία το διέσχιζε και κατέληγε σε εξωτερική πηγή στην άλλη πλευρά του δρόμου (Κυρκαλού).  Η πηγή αυτή αναβλύζει και μέχρι σήμερα.

Απέναντι από το καφενείο υπάρχει η «καλύβα το παπαηλία», υπαίθριος χώρος στο επίπεδο του δρόμου με πλευρικά καθίσματα και σκίαση από κληματαριά. Στο χώρο αυτό πραγματοποιήθηκαν αναρίθμητα γλέντια, ενώ αποτελούσε δημοφιλή χώρο του καφενείου τους καλοκαιρινούς μήνες.

Το προκλητικό προς τους κατακτητές όνομα «Η Ελευθερία», δε φάνηκε να  προβλημάτισε, εν τω μέσω της Ιταλικής κατοχής. Ταυτόχρονα αποτελούσε αφορμή για τους υπόδουλους Καρπαθίους να χρησιμοποιούν τη λέξη «ελευθερία», όπως άλλωστε έκαναν με τα ονόματα Ελευθέριος–Λευτέρης και Ελευθερία. Το ίδιο συνέβαινε με την ευχή «καλή λευτεριά» που δήθεν έδιναν σε εγγύους!

Στο καφενείο αυτό κατά τα γεγονότα της Επανάστασης της Καρπάθου το 1944, υψώθηκε η ελληνική σημαία και οι πατριώτες ορκίστηκαν πίστη σε αυτή. Εκεί επίσης έγινε πατριωτικό γλέντι την 5η Οκτωβρίου 1944 υπό τον ήχο χειροβομβίδων, όταν η απελευθέρωση της Καρπάθου ήταν ορατή, παρόντος και του αρχηγού της Ιταλικής Διοίκησης Αμεντούνι [1].

Πηγές και Αναφορές

1, Η 5η Οκτωβρίου στο Απέρι, Ηλεκτρονική Εφημερίδα Ομόνοια, Φύλλο 74, 2022. Άρθρο Μιχ. Μικρού-Μικροπανδρεμένου

Καφενείο «Η Τερψιθέα» – Απέρι

Views: 328

1950-1951

Το καφενείο «Η Τερψιθέα» βρίσκεται στο Απέρι της Καρπάθου, στο κέντρο του χωριού, δίπλα στην Ιερό Μητροπολιτικό Ναό της  Κοίμησης της Θεοτόκου, το «Χρύσειο Μέγαρο», και το σχολικό συγκρότημα.

Το αρχικό κτήριο, επηρεασμένο από μικρασιάτικη αρχιτεκτονική, αποτελείται από κεραμοσκεπή, σκιαζόμενα μπαλκόνια, δικτυωτό κιγκλίδωμα, και χαρακτηριστικές λεπτές ξύλινες κολώνες. Το πάνω επίπεδο στέγαζε το καφενείο με ξύλινο πάτωμα, ενώ το κάτω επίπεδο την κατοικία του καταστηματάρχη. Απέναντι του βρισκόταν το καφενείο του Ματσάκη, και λίγο πιο κάτω ένα όμοιο καφενείο του Καφετζιδάκη, ο «Επίγειος Παράδεισος».

Ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1883 (σύμφωνα με την πινακίδα του). Αρχικά ανήκε στην οικογένεια Κωστή Σακελλαρίδη, και αγοράστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από τον Εμμανουήλ Μιχαήλ Τσαγκάρη [1]. Η οικογένεια  Τσαγκάρη μετανάστευσε στην Κάρπαθο  από την Κρήτη την εποχή του 1821, καταγόμενη  πιθανότατα από τα Σφακιά Χανίων.

Μέχρι και το 1947 περίπου το λειτουργούσε ο Μιχαήλ Δημ. Τσαγκάρης, που ακολούθως παρέδωσε τα ηνία στο γιό του Εμμανουήλ που μόλις είχε επιστρέψει από την Αμερική. Εκείνος με τη σειρά του το επέκτεινε και του έδωσε τη σημερινή του μορφή με την προσθήκη νέας τσιμεντένιας πτέρυγας και βεράντας (γύρω στο 1950). Την τεχνική σχεδίαση και εκτέλεση εργασιών είχε ο υπομηχανικός Νικόλαος Ν. Παπανικήτας.

To 2001 ανακαινίστηκε από τον Μιχαήλ Εμμ. Τσαγκάρη όπου έγιναν εξωτερικές παρεμβάσεις στα παράθυρα της νέας πτέρυγας και προσετέθη σκίαστρο στο μπαλκόνι. Από το 2001-2004 λειτούργησε ως πιτσαρία (“Four Seasons”, με το Νίκο Διακομιχάλη), ενώ από το 2004-2016 ως καφεζυθεστιατόριο με το Γιώργο Τονίδη.

2023

Το καφενείο αποτέλεσε  διαχρονικά κέντρο συνεύρεσης και κοινωνικών εκδηλώσεων. Φιλοξένησε αρραβώνες, βαφτίσεις, γλέντια, συλλογικές συσκέψεις και συνεστιάσεις. Εκεί μοιραζόταν η ταχυδρομική αλληλογραφία, προβάλλονταν κινηματογραφικές ταινίες (επί εποχής Γιάννη Χρυσαφίνη), εκφωνούνταν προεκλογικές  ομιλίες ενώ το ραδιόφωνο της «Deutsche Welle» ακούγονταν ανελλιπώς την εποχή της δικτατορίας.

Επί Ιταλοκρατίας, η Ιταλική διοίκηση έκλεισε το Καφενείο, προφασιζόμενη τη διεξαγωγή σε αυτό αντι-ιταλικών συσκέψεων, συζητήσεων, ακόμη και γλεντιών με καυστικές για το καθεστώς μαντινάδες [2]. Παρόλες τις αντιδράσεις των ιδιοκτητών και της κοινότητος, η επιχείρηση παρέμεινε κλειστή για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στη συνέχεια, το Καφενείο παρέμεινε ένα ορόσημο του Απερίου και λειτούργησε περιστασιακά φιλοξενώντας γλέντια, εκδηλώσεις και ζωντανές ηχογραφήσεις καρπαθιακής μουσικής.

Από τον Ιανουάριο του 2024 το καφενείο λειτουργεί  με τον τίτλο «Το Παραδοσιακό»  ως παραδοσιακό καφενείο, ψητοπωλείο  και εστιατόριο, από το Γιώργο Ούκα και τη Δήμητρα Ζαβόλα [9].

Ιστορικά ορόσημα με επίκεντρο το Καφενείο «Τερψιθέα»

Ως κεντρικό καφενείο του χωριού ήταν ανέκαθεν στο επίκεντρο της κοινωνικής ζωής του Απερίου. Παραθέτουμε επιλεκτικά μερικά ιστορικά συμβάντα που σχετίζονται με αυτό.

1922: Γεγονότα αντίστασης κατά της ιταλικής απογραφής

Στις 24 Αυγούστου του 1922 επιχειρήθηκε απογραφή πληθυσμού στην Ιταλοκρατούμενη Κάρπαθο. Οι Καρπάθιοι αντιλαμβανόμενοι τα κίνητρα των κατακτητών, αντέδρασαν βίαια στην απογραφή με αποτέλεσμα να γίνουν επεισόδια σε όλα σχεδόν τα χωριά του νησιού [4]:

Στη βροντώδη φωνή του αξιωματικού «εφ’ όπλου λόγχη» ο κόσμος ξέσπασε σε σφυρίγματα και γιουχαΐσματα. Οι Ιταλοί προχωρούν με αργό βάδισμα προς τη γέφυρα της βρύσης και ανεβαίνουν τα σκαλιά των καφενείων Ματσάκη και Τσαγκάρη, και από εκεί προς τη Μητρόπολη. Στο κάθε καφενείο μπαίνουν έξι στρατιώτες.

Ολόκληρο το σχετικό άρθρο στην Εφημερίδα «Ομόνοια»: https://efimeridaomonia.wordpress.com/2022/08/24/1922-08-aperi/

1929: Το φερμάνι της Καθαροδευτέρας

Ο αείμνηστος Λάμπρος Ι. Σταματιάδης αποφάσισε να εκφωνήσει το «Φερμάνι της Καθαροδευτέρας» και όπως περιγράφει ο ίδιος:

Από τα γέλια και τις φωνές δεν άκουσα την απάντηση του καλοκάγαθου παπά που με παρακολουθούσε με ειρωνικό ύφος. Καβαλάρης, ή μάλλον καβαλάρισσα, στ’ αφηνιασμένο από τον τρόμο γαϊδουράκι, και με τη συνοδεία μικρών και μεγάλων, αρσενικών και θηλυκών, χωριανών και ξενοχωριανών, έφθασα στη μέση της αυλής του Τσαγκάρη, και αφού ζήτησα ησυχία, άρχισα να απαγγέλλω…
Το φερμάνι δημοσιεύεται στην εφημερίδα της Ομόνοιας σε σχετικό άρθρο [3]:

1946: Εορτασμός της Καθαροδευτέρας

Όπως περιγράφεται στο  Δελτίο της Ομόνοιας Αμερικής (1946):

Φεβρουάριος 1946. 1η σελίδα. με τίτλο Αποκρηάτικαι Καρπαθιακαί Εθιμοτυπίαι:
Λίαν ενδιαφέρουσαι τυγχάνουν εις το Απέρι αι Απόκρεω όπου λαμβάνει χώραν και το ψευτοδικαστήριον της Καθαράς Δευτέρας. συνήθως εις το καφενείον του Κωστή Σακελλαρίδη (νυν Εμμ. Τσαγκάρη), όπου η συγκέντρωσις του πλήθους από όλες τις συνοικίες του Απερείου και την γειτονική Βωλάδα και άλλους πλησίον δήμους και την κατά την περίοδον αυτήν ανθισμένην αμυγδαλιά,  που ευρίσκεται εις την αυλήν του ιστορικού καφενείου [7].

1976: Διαμαρτυρία των κατοίκων του Απερίου για τη δέσμευση του νερού του Μερτώνα

Έξω ακριβώς από το καφενείο «Τερψιθέα» στήθηκε συμβολικό οδόφραγμα για να εκφράσει τη διαμαρτυρία των κατοίκων στην απόφαση για τη δέσμευση του συνόλου σχεδόν της υδάτινης παραγωγής των δύο πηγών του Μερτώνα. Απόφαση που πάρθηκε χωρίς καμμιά ιδιαίτερη μέριμνα για την καλλιέργεια της πηγής, για βελτιωτικά έργα ύδρευσης, για αποζημιώσεις των επηρεαζομένων ιδιοκτησιών, αλλά και χωρίς επίσημη τεχνικ΄η μελέτη του έργου ούτε και των επιπτώσεών του. Στο καφενείο πραγματοποιήθηκαν πολλές διασκέψεις των κατοίκων για τον αγώνα τους [8].

Δεκαετία του 1970-80: Κινηματογράφος Χρυσαφίνη

Το καφενείο φιλοξένησε τις προβολές του κινηματογράφου του αείμνηστου Μιχάλη Χρυσαφίνη, που επί σειρά ετών ήταν η μοναδική σχεδόν ψυχαγωγία των κατοίκων της Καρπάθου. Η έλευση της τηλεόρασης στα μέσα της δεκαετίας του ’80 έδωσε τη χαριστική βολή στον κινηματογράφο [8].

Άλλες εκδηλώσεις

Στο καφενείο αυτό πραγματοποιήθηκαν πάμπολες εκδηλώσεις και δραστηριότητες, όπως [8]:
  1. Διανομή αλληλογραφίας ΕΛΤΑ
  2. Συνεστιάσεις για Γάμους, Αρραβώνες και Βαφτίσια
  3. Συνεδριάσεις συλλόγων και φορέων
  4. Ομιλίες πολιτικών υποψηφίων
  5. Καρπαθιακά γλέντια — ηχογραφήσεις

Πηγές και Αναφορές

  1. Αφηγήσεις του Εμμανουήλ Μιχ. Τσαγκάρη (1990) και του Μιχαήλ Εμμ. Τσαγκάρη (2010).
  2. Ανέκδοτο αρχείο του Ιατρού Ανδρέα Ηλ. Λάμπρου.
  3. Η φωτογραφία του 1950-51 βρίσκεται στο Λαογραφικό Αρχείο Απερίου Καρπάθου, συλλογή Εμμανουήλ Μ. Τσαγκάρη.
  4. 1922-08-24: Αντίσταση στην Ιταλική Απογραφή, Απέρι, Καρπαθοπαίδεια
  5. Το φερμάνι της καθαροδευτέρας, του Λάμπρου Σταματιάδη, Εφημερίδα «Ομόνοια», 2020, Φύλλο 63.
  6. Αύγουστος του 1922: ΤΟ ΔΡΑΜΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΗ ΝΙΟΤΗ, Εφημερίδα «Ομόνοια»
  7. Δελτίον Ομονοίας Αμερικής,  Φεβρουάριος 1946. 1η σελίδα (πληροφορίες της Βενετίας Σκευοφύλακα)
  8. Ιδιόχειρες σημειώσεις του Μιχαήλ Μ. Τσαγκάρη και της συζύγου του Βασιλείας, 2013
  9. Καφενείο «το παραδοσιακό», Απέρι 2024, Καρπαθιοπαίδεια

Μιχαήλ Παπαβασιλείου Πετρίτης, εξ Απερίου

Views: 78

Ο Μιχαήλ Παπαβασιλείου Πετρίτης ήταν γιατρός, λόγιος, δημοσιογράφος και συγγραφέας. Γεννήθηκε στο Απέρι Καρπάθου το 1885 και πέθανε στο χωριό του το 1946. Παρακολούθησε τα μαθήματα του Δημοτικού Σχολείου στο Απέρι, αλλά το 1899 μετανάστευσε με τον πατέρα του στην Βουρνόβα της Μικράς Ασίας, όπου φοίτησε στην εκεί Ευαγγελική Σχολή.

Ο Πατέρας του ήταν ο παπα-Βασίλης Πετρίτης, ιερέας στη Μητρόπολη Καρπάθου με σημαντικό ποιμαντικό και συγγραφικό έργο. Ο παππούς του Πνευματικός ίδρυσε το πρώτο σχολείο της περιοχής στο Κάστρο του Μεγάλου Χωριού (σημερινό Απέρι και Βωλάδα).

Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και ειδικεύτηκε στην Γυναικολογία στο Παρίσι. Ως φοιτητής ανέπτυξε σπουδαία πνευματική δραστηριότητα. Ίδρυσε τότε στην Αθήνα, το 1905, την πρώτη εφημερίδα του νησιού μας «Η Κάρπαθος», μαζί με τον συνεργάτη του Εμμ. Καφετζόπουλο, από το Απέρι. Ο Καφετζόπουλος ήταν επίσης φοιτητής της Φιλολογίας στην Αθήνα. Η εφημερίδα «Κάρπαθος» εκδιδόταν στην αρχή κάθε εβδομάδα και μετά έγινε δεκαπενθήμερη. Κυκλοφόρησε για τρία χρόνια (1905,1906,1907).

Παντρεύτηκε στην Κάρπαθο τη Σταματίνα Νισύριου του Πολυχρόνη, με την οποία απέκτησε 5 παιδιά, τη Πολιτεία, Βασιλεία, Ζωή, Βασίλη και Φωτεινή – Νεφέλη. Αγαπούσε την αρχαία ελληνική γραμματεία και γι’ αυτό έδωσε αρχαιοελληνικά ονόματα σε μερικά από τα  παιδιά του, πράγμα ασυνήθιστο για την εποχή εκείνη.

Ίδρυσε ακόμη την εφημερίδα «Η Κουρεττού», που στο Καρπαθιακό γλωσσικό ιδίωμα, σημαίνει κουτσομπόλα. Ήταν εφημερίδα μικρού σχήματος, τετρασέλιδη και εκδόθηκε στην Αθήνα μόνο σε δύο φύλλα (27 Ιανουαρίου 1908 το πρώτο και 7 Φεβρουαρίου 1908 το δεύτερο). Την έκδοση της εφημερίδας αυτής δεν υπέγραφε με το όνομα του αλλά με το ψευδώνυμο Μ.Κ., παραπλανητικά. Το περιεχόμενο της εφημερίδας αυτής ήταν σατιρικό. Την εφημερίδα «Η Κουρεττού» μελέτησε σε άρθρο του παλαιότερα ο αείμνηστος δικηγόρος και φιλόλογος, από τις Μενετές, Ντίνος Α. Μελάς, διδάκτωρ Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ο Πετρίτης εξέδωσε επίσης το «Καρπαθιακό Ημερολόγιο» , που ήταν ετήσια έκδοση.

Εκδόθηκαν όμως μόνο δύο τεύχη (1906-1907). Εκεί, δημοσίευσε πρωτογενές λαογραφικό υλικό από την Κάρπαθο. Ο Πετρίτης θεωρείται από τους Καρπάθιους λαογράφους και ιστορικούς ως ένας άνθρωπος με πρωτοποριακές ιδέες και εμπνεύσεις. Με τις παραπάνω εκδόσεις και τα κείμενά του, προέβαλε το νησί μας στις αρχές του εικοστού αιώνα.

Σε αναγνώριση του έργου του ο Δήμος Καρπάθου έδωσε το όνομα του σε κεντρική οδό στη γενέτειρά του στο Απέρι.

Πηγές και Αναφορές

  1. Μιχαήλ Παπαβασιλείου Πετρίτης, του Μηνά.Αλ.Αλεξιάδη, Ομότιμου Καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
  2. Ιστορία της Καρπάθου, Μιχάλης Μιχαϊλίδης-Νουάρος.

Λαογραφικό Αρχείο Απερίου, Καρπάθου

Views: 59

Πρόκειται για ένα άτυπο αρχείο φωτογραφιών, ηχογραφημάτων και κινουμένων εικόνων (video), που επιμελείται ο Μανόλης Μ. Τσαγκάρης από το 1992. Συγκεντρώθηκε για τις ανάγκες συλλογικών εκθέσεων, ημερολογίων, παρουσιάσεων, συλλεκτικών CD και άλλων εκδηλώσεων, αποτελώντας οπτικο-ακουστικό ιστορικό υλικό, που παραχώρησαν κυρίως κάτοικοι του Απερίου Καρπάθου στον επιμελητή.

Το υλικό γενικά ψηφιοποιήθηκε, καταλογίστηκε και επιστράφηκε στους ιδιοκτήτες, ενώ έγινε αρκετή προσπάθεια ιστορικής έρευνας για τον εντοπισμό των προσώπων, περιστάσεων και γεγονότων που απεικονίζονται. Το ψηφιακό αρχείο βρίσκεται στα χέρια του επιμελητή και ένα ψηφιακό αντίγραφο παραχωρείται στον εκάστοτε ιδιοκτήτη της συλλογής.

Το Λαογραφικό Αρχείο Απερίου (γνωστό και σαν FAA, Folklore Archive of Aperi) περιέχει πολλαπλές συλλογές που αναφέρονται στον ιστότοπο:

Γιάννης Εμμ. Γεργατσούλης, εξ Απερίου

Views: 123

Γιάννης Εμμ. Γεργατσούλης (- 1973)

Ο Γιάννης Εμμ. Γεργατσούλης, υιός του Εμμανουήλ Γεργατσούλη και της Μαρούκλας Χρυσού, κόρης του Ιω΄άννη Δ. Χρυσού γεννήθηκε στο Απέρι. Νυμφεύθηκε τη Σεβαστή Βασ. Σκούλλου και απέκτησε 4 παιδιά.

Πέθανε απροσδόκητα το 1973.

Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους οργανοπαίχτες του νησιού, με χαρακτηριστικό μουσικό ύφος της λύρας του.

Διασώθηκαν ορισμένες ιδιωτικές ηχογραφήσεις καθώς και δίσκος βινυλίου μαζί με το Μιχαήλ Αναγνωστόπουλο (Υψηλό), που ηχογραφήθηκε στην Αθήνα δεκαετία του 60.

Σημ. Το λήμμα βρίσκεται σε επεξεργασία

Πηγές – Αναφορές

  1. “Ανάθεμα σε Ξενιτιά”, μουσικό απόσπασμα, Στιγμές Γεμάτες Κάρπαθο, https://www.karpathos.net/1483
  2. Φωτογραφία από γάμο στο Απέρι που παραχώρησαν οι συγγενείς του
  3. https://efimeridaomonia.wordpress.com/2022/02/20/giannis-chryssos-tree/ γενεαλογικό δένδρο Ιωάννη Δ. Χρυσού, Εφημερίδα Ομόνοια

Ευγένιος Μαστοράκης – Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου [1908-1912]

Views: 107

Ο Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου Ευγένιος Μαστοράκης

Ο αοίδιμος Μητροπολίτης Ευγένιος (κατά κόσμον Αριστείδης) Μαστοράκης γεννήθηκε το 1843 στο χωριό Μεσαθούρι [της Κοινότητας Λαμύρων, η οποία ανήκει στη Δημοτική Ενότητα Άνδρου του Δήμου Άνδρου] του νησιού της Άνδρου. Σπούδασε Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια εργάστηκε ως Καθηγητής στην Αγγλία και ως Σχολάρχης στη Λέρο και στην Κάσο.

Υπηρέτησε ως Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Εφέσου και ως Εφημέριος στο Διπλοκιόνιο και τον Ιερό Ναό Σωτήρος Χριστού Γαλατά της Κωνσταντινουπόλεως (Μάιος-Ιούνιος 1899).

Στις 17 Ιουνίου 1899 εξελέγη τιτουλάριος Επίσκοπος Συνάδων, έχοντας συνυποψηφίους τον Αρχιμανδρίτη Μιχαήλ Τριανταφυλλίδη, Προϊστάμενο του Ιερού Ναού Παναγίας Καφατιανής Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως και τον Αρχιμανδρίτη Πολύκαρπο Θεολογίδη, Προϊστάμενο του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Τζιβαλίου Κωνσταντινουπόλεως. Στις 27 Ιουνίου 1899 χειροτονήθηκε στον Ιερό Ναό Σωτήρος Χριστού Γαλατά Κωνσταντινουπόλεως τιτουλάριος Επίσκοπος Συνάδων, Βοηθός Επίσκοπος της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως και Αρχιερατικός Προϊστάμενος της Κοινότητος Γαλατά. Τη χειροτονία τέλεσε ο Μητροπολίτης Βερροίας Κωνστάντιος, συμπαραστατούμενος από τους Μητροπολίτες Μαρωνείας Ιωακείμ και Ελευθερουπόλεως Διονύσιο.

Το 1907 διετέλεσε Βοηθός Επίσκοπος της Μητροπόλεως Γρεβενών κοντά στον τότε Μητροπολίτη Αγαθάγγελο Κωνσταντινίδη (Μάγνη).

Στις 31 Ιουλίου 1908 εξελέγη Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου. Εκοιμήθη στις 28 Μαΐου 1912 συνεπεία καρδιακής παθήσεως, δέκα μέρες μετά την έναρξη της Ιταλικής στρατιωτικής κατοχής της Καρπάθου.

Τα οστά του βρίσκονται σε καλλιμάρμαρο τάφο, πίσω ἀπό τό ἱερό τοῦ Καθολικοῦ της Ιεράς Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής Αγίου Γεωργίου Βασσών Καρπάθου.

Πηγές

  1. Άρθρο του Γιώργου Νικ. Τσαμπανάκη στα «Καρπαθιακά Νέα», Μάιος 2022, (https://www.karpathiakanea.gr/110-xronia-ekdim8a-mitr-mastoraki-tsabanakis/)
  2. Φωτογραφία από τα πορτρέτα των Μητροπολιτών, κτήριο Ιεράς Μητροπόλεως Καρπάθου και Κάσου, Απέρι.

Παναγιώτης Κουμπής, εξ Απερίου

Views: 161

Παναγιώτης Κουμπής, 1966-1927

Γεννήθηκε το 1866 , γυιός του Μελετίου Κουμπή από τα Μέγαρα, και της Φωτεινής Φωκά από την Κάρπαθο. Υπήρξε διακεκριμένο μέλος της Καρπαθιακής γής και πασίγνωστων μεταξύ των ναυτικών κύκλων της Ελλάδας [1].

Ερευνητής, μεγαλόψυχος, πολυμαθής, εύστροφος, πολυτάλαντος και ξεχωριστός στο ναυτικό επάγγελμα, που ακολούθησε τον πατέρα του, επίσης ναυτικού και καπετάνιου.

Άριστος πλοίαρχος και ναυτο-διδάσκαλος, τιμήθηκε και από την Ελληνική και την Οθωμανική κυβέρνηση για τις ανδραγαθίες του κατά τη διάρκεια του ναυτικού του επαγγέλματος.

Η δράση του ως Πλοίαρχος 

Ταξιδεύει αδιάκοπα από το 1895 μέχρι το 1913, συναντάμε τον Παναγιώτη Κουμπή κυβερνήτη, στα πιο κάτω ατμόπλοια [2]:

  • 1895 Rhodes (Joley)
  • 1896 Nikolaos (Hatzidaout)
  • 1899 Eleni (Pantaleon)
  • 1901 Elli (Hatzidaout)
  • 1901 Ourana (Pantaleon)
  • 1902 Sofia (Hatzidaout)
  • 1907 Maria (Hatzidaout)
  • 1907 Olympia (Hatzidaout)
  • 1908 Rhoden (Othoman)

Αστρονομικές δράσεις

Ηλιακό ρολόι του Π. Κουμπή στη Βωλάδα Καρπάθου

Μελέτησε και κατασκεύασε ηλιακά ρολόγια, φορητά και επιτοίχια, ένα που ακόμη σώζεται στην εκκλησία της Βωλάδος και στο Πανορμίτη της Σύμης. Δικό του ηλιακό ρολόι σωζόταν μέχρι πρόσφατα στην εκκλησία της Παναγιάς της Ευαγγελίστριας στα Πηγάδια Καρπάθου.

Υπήρξε Δήμαρχος Καρπάθου, Λιμενάρχης, Διευθυντής της Δασονομικής Υπηρεσίας Καρπάθου και ιδρυτής της Ναυτικής Σχολής της Σύμης.

Ο Θάνατός του

Απεβίωσε το 1928, σε ηλικία 60 ετών από οξύ καρδιακό επισόδειο. «Στον επικήδειο, που εκφώνησε ο δάσκαλος Σακελλαρίδης, κατέγραψε τη δράση του εκλιπόντα και τον χαρακτήρισε “Νέστορα” της Καρπάθου. Πρόκειται για τον σοφό άντρα, που επέστρεψε στα πατρογονικά του, έπειτα από πολλά ταξίδια, και πρόσφερε από το βάθος του μυαλού και της ψυχής του όλες τις γνώσεις και τις εμπειρίες του. Εκείνος, ο Παναγιώτης Κουμπής, κατασκεύασε τις μεριδιάνες, τα πρώτα ηλιακά ρολόγια της Καρπάθου, στις αυλές των εκκλησιών, αφού πίστευε πως η γνώση ήταν και είναι υποχρεώση να δοθεί, ένα κτήμα που ανήκει σε όλους» [2].

Πηγές και αναφορές

  1. Λεύκωμα Ομονοίας Απεριτών, 2011, Σελίδα 198.
  2. “ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΚΟΥΜΠΉΣ, Ο ΠΡΩΤΟΚΑΠΕΤΆΝΙΟΣ (ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΌΜΟΣ) ΤΗΣ ΚΑΡΠΆΘΟΥ“, άρθρο του Μ. Δημελά, https://www.karpathianrevolution.gr/kapetan-panagiotis-koubis/

1922-08-24: Αντίσταση στην Ιταλική Απογραφή, Απέρι

Views: 125

Στο τέλος Αυγούστου του 1922 επιχειρήθηκε απογραφή πληθυσμού στην Ιταλοκρατούμενη Κάρπαθο. Οι Καρπάθιοι αντιλαμβανόμενοι τα κίνητρα των κατακτητών, αντέδρασαν βίαια στην απογραφή με αποτέλεσμα να γίνουν επεισόδια σε όλα σχεδόν τα χωριά του νησιού.

Αποκορύφωμα των επεισοδίων στο Απέρι, κέντρο της Ιταλικής Διοίκησης, όπου οι κάτοικοι βίαια αντέδρασαν στους Ιταλούς στρατιωτικούς και πολιτικούς που εκτελούσαν την απογραφή.

Κατά τη διάρκεια αυτών των γεγονότων δολοφονήθηκε απροσδόκητα από Ιταλούς στρατιώτες ο Νικόλαος Μιχ. Νιοτής, Αμερικανός πολίτης καρπαθιακής καταγωγ΄ής  από την Όλυμπο, που είχε παντρευτεί και ζούσε στο Απέρι, γεγονός που έκανε τη διαμαρτυρία ακόμη πιο βίαιη.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι Ιταλοί σταμάτησαν την απογραφή και αποχώρησαν. Ήταν η πρώτη μεγάλη αντίσταση των Καρπαθίων στην Ιταλοκρατία, που ανέστειλε τα σχέδιά τους.

Το λήμμα βρίσκεται σε συγγραφή

Σχετικά άρθρα:

  1. https://efimeridaomonia.wordpress.com/2022/08/24/1922-08-aperi/