20ος – Page 2 – Καρπαθιοπαίδεια

Παναγιώτης Κουμπής, εξ Απερίου

Γεννήθηκε το 1866 , γυιός του Μελετίου Κουμπή από τα Μέγαρα, και της Φωτεινής Φωκά από την Κάρπαθο. Υπήρξε διακεκριμένο μέλος της Καρπαθιακής γής και πασίγνωστων μεταξύ των ναυτικών κύκλων της Ελλάδας [1].

Ερευνητής, μεγαλόψυχος, πολυμαθής, εύστροφος, πολυτάλαντος και ξεχωριστός στο ναυτικό επάγγελμα, που ακολούθησε τον πατέρα του, επίσης ναυτικού και καπετάνιου.

Άριστος πλοίαρχος και ναυτο-διδάσκαλος, τιμήθηκε και από την Ελληνική και την Οθωμανική κυβέρνηση για τις ανδραγαθίες του κατά τη διάρκεια του ναυτικού του επαγγέλματος.

Η δράση του ως Πλοίαρχος

Ταξιδεύει αδιάκοπα από το 1895 μέχρι το 1913, συναντάμε τον Παναγιώτη Κουμπή κυβερνήτη, στα πιο κάτω ατμόπλοια [2]:

1895 Rhodes (Joley)
1896 Nikolaos (Hatzidaout)
1899 Eleni (Pantaleon)
1901 Elli (Hatzidaout)
1901 Ourana (Pantaleon)
1902 Sofia (Hatzidaout)
1907 Maria (Hatzidaout)
1907 Olympia (Hatzidaout)
1908 Rhoden (Othoman)

Αστρονομικές δράσεις

Ηλιακό ρολόι του Π. Κουμπή στη Βωλάδα Καρπάθου

Μελέτησε και κατασκεύασε ηλιακά ρολόγια, φορητά και επιτοίχια, ένα που ακόμη σώζεται στην εκκλησία της Βωλάδος και στο Πανορμίτη της Σύμης. Δικό του ηλιακό ρολόι σωζόταν μέχρι πρόσφατα στην εκκλησία της Παναγιάς της Ευαγγελίστριας στα Πηγάδια Καρπάθου.

Υπήρξε Δήμαρχος Καρπάθου, Λιμενάρχης, Διευθυντής της Δασονομικής Υπηρεσίας Καρπάθου και ιδρυτής της Ναυτικής Σχολής της Σύμης.

Ο Θάνατός του

Απεβίωσε το 1928, σε ηλικία 60 ετών από οξύ καρδιακό επισόδειο. «Στον επικήδειο, που εκφώνησε ο δάσκαλος Σακελλαρίδης, κατέγραψε τη δράση του εκλιπόντα και τον χαρακτήρισε “Νέστορα” της Καρπάθου. Πρόκειται για τον σοφό άντρα, που επέστρεψε στα πατρογονικά του, έπειτα από πολλά ταξίδια, και πρόσφερε από το βάθος του μυαλού και της ψυχής του όλες τις γνώσεις και τις εμπειρίες του. Εκείνος, ο Παναγιώτης Κουμπής, κατασκεύασε τις μεριδιάνες, τα πρώτα ηλιακά ρολόγια της Καρπάθου, στις αυλές των εκκλησιών, αφού πίστευε πως η γνώση ήταν και είναι υποχρεώση να δοθεί, ένα κτήμα που ανήκει σε όλους» [2].

Πηγές και αναφορές

Λεύκωμα Ομονοίας Απεριτών, 2011, Σελίδα 198.
“ΠΑΝΑΓΙΏΤΗΣ ΚΟΥΜΠΉΣ, Ο ΠΡΩΤΟΚΑΠΕΤΆΝΙΟΣ (ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΌΜΟΣ) ΤΗΣ ΚΑΡΠΆΘΟΥ“, άρθρο του Μ. Δημελά, https://www.karpathianrevolution.gr/kapetan-panagiotis-koubis/

1922-08-24: Αντίσταση στην Ιταλική Απογραφή, Απέρι

Στο τέλος Αυγούστου του 1922 επιχειρήθηκε απογραφή πληθυσμού στην Ιταλοκρατούμενη Κάρπαθο. Οι Καρπάθιοι αντιλαμβανόμενοι τα κίνητρα των κατακτητών, αντέδρασαν βίαια στην απογραφή με αποτέλεσμα να γίνουν επεισόδια σε όλα σχεδόν τα χωριά του νησιού.

Αποκορύφωμα των επεισοδίων στο Απέρι, κέντρο της Ιταλικής Διοίκησης, όπου οι κάτοικοι βίαια αντέδρασαν στους Ιταλούς στρατιωτικούς και πολιτικούς που εκτελούσαν την απογραφή.

Κατά τη διάρκεια αυτών των γεγονότων δολοφονήθηκε απροσδόκητα από Ιταλούς στρατιώτες ο Νικόλαος Μιχ. Νιοτής, Αμερικανός πολίτης καρπαθιακής καταγωγ΄ής από την Όλυμπο, που είχε παντρευτεί και ζούσε στο Απέρι, γεγονός που έκανε τη διαμαρτυρία ακόμη πιο βίαιη.

Το αποτέλεσμα είναι ότι οι Ιταλοί σταμάτησαν την απογραφή και αποχώρησαν. Ήταν η πρώτη μεγάλη αντίσταση των Καρπαθίων στην Ιταλοκρατία, που ανέστειλε τα σχέδιά τους.

Το λήμμα βρίσκεται σε συγγραφή

Σχετικά άρθρα:

https://efimeridaomonia.wordpress.com/2022/08/24/1922-08-aperi/

1978: Χάρτης της Καρπάθου – Γ. Φιλιππίδης

Στο ξεκίνημα της τουριστικής εποχής της Καρπάθου, ο Γιώργος Φιλιππίδης, Ταξιδιωτικός Πράκτορας, Πρακτορείο Possi, φιλοτέχνησε ένα από τους πρώτους σύγχρονους γεωγραφικούς/τουριστικούς χάρτες της Καρπάθου, που εικονίζεται παρακάτω.

Στο αριστερά του μέρος εικονίζεται λεπτομερής κάτοψη της περιοχής των Πηγαδίων, που μάλιστα συμπεριλαμβάνει ενδείξεις σημαντικών κτηρίων καθώς και των ελαιώνων.

Στο οπισθόφυλλο περιλαμβάνεται κατάλογος από τα αξιοθέατα του νησιού καθώς και Συνοπτική Ιστορία της Καρπάθου.

Χάρτης της Καρπάθου, Γ. Φιλλιππίδη, Possi Travel

Πηγές και αναφορές

Αυθεντικός χάρτης του Γ. Φιλιππίδη (δημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα)

1948-1-9: Η Προσάρτηση της Δωδεκανήσου, ΦΕΚ Α-7/1948

Στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως, Α-7/9/1/1948 δημοσιεύεται ο Νόμος Ν. 518/1948, «Περί Προσαρτήσεως της Δωδεκανήσου εις την Ελλάδα». Υπογράφει ο τότε Βασιλέας της Ελλάδος Παύλος o B’ και το ψηφίζει η Δ’ Αναθεωρητική Βουλή.

Το ΦΕΚ δημοσιεύεται από τη Βουλή των Ελλήνων [1] και παρατίθεται και εδώ [2]

Πηγές και Παραπομπές

ΦΕΚ Α-7/1948, Βουλή των Ελλήνων

Download

1936: αντίσταση στην Ιταλική απογραφή

Το 1936 ο Ιταλός διοικητής της Δωδεκανήσου Μάριο Λάγκο, αντικαταστήθηκε από το κατά πολύ σκληρότερο Ντε Βεκκι [1]. Τότε οι Ιταλικές αρχές αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν απογραφή των κατοίκων της Καρπάθου. Οι κάτοικοι αντιστάθηκαν σε όλη την Κάρπαθο και στην Όλυμπο. Εκεί με πρωταγωνιστές τις γυναίκες η απογραφή εμποδίστηκε, ενώ πολλοί άνδρες του χωριού φυλακίστηκαν και τρομοκρατήθηκαν.

Ο λαϊκός καλλιτέχνης Βασίλης Χατζηβασίλης [2], κατέγραψε τα γεγονότα σε ελαιογραφία, στην οποία εικονίζεται στα λευκά Ολυμπίτισα γυναίκα (που συμβολίζει την ελευθερία) να αγωνίζεται ενάντια στον ιταλό κατακτητή. Εκείνη σχεδόν άοπλη να του αφαιρεί το καπέλο αμφισβητώντας την κυριαρχία του, εκείνος μαυροφορεμένος και οπλισμένος την απειλεί.

Το παρακάτω λήμμα είναι υπό κατασκευή.

Ακολουθούν λεπτομέρειες του έργου:

Πηγές και αναφορές

Μάριο Λάγκο, https://kpedia.karpathos.net/605
Βασίλης Χατζηβασίλης, https://kpedia.karpathos.net/50

Μάριο Λάγκο, Ιταλός Διοικητής Δωδεκανήσων (1878-1950)

Ο Μάριο Λάγκο ήταν ο Στρατιωτικός Διοικητής των Ιταλικών κατοχικών δυνάμεων στη Δωδεκάνησο. Κυβέρνησε την πρώτη εποχή της Ιταλοκρατίας, επιδεικνύοντας ένα μετριοπαθές τρόπο διοίκησης ή το πολιτισμένο πρόσωπο του φασισμού [1].

Γεννήθηκε στην Σαβόνα το 1878 και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Γένοβα. Διατέλεσε πρόξενος και πρεσβευτής, και διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών της Ιταλίας.

Ορίστηκε ο επικεφαλής της Ιταλικής Αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη της Λωζάνης [2], όπου τα Δωδεκάνησα δόθηκαν ως κτήση στην Ιταλία. Διορίσθηκε ο πρώτος διοικητής των νήσων του Αιγαίου (Δωδεκάνησα) το 1923.

Το 1936 αποπέμφθηκε από τον ίδιο τον Μουσολίνι γιατί «δεν προήγαγε τη φασιστική αντίληψη διοίκησης των νήσων». Αντικαταστάθηκε από τον κατά πολύ σκληρότερο Ντε Βέκκι, απόλυτα έμπιστο αξιωματούχο του Μουσολίνι.

Σε απόλυτη δυσμένεια από το φασιστικό καθεστώς, πέθανε ξεχασμένος στο νησί Κάπρι της Ιταλίας, στις 27 Μαΐου του 1950.

Το άρθρο βρίσκεται σε συγγραφή

Πηγές – Αναφορές

Μάριο Λάγκο: Δόλιος διοικητής ή εθνικός ευεργέτης; Εφημερίδα Ροδιακή, 22/7/2017
Η συνθήκη της Λωζάνης στη Wikipedia