1944-10-5, Επανάσταση της Καρπάθου

Visits: 29

(**** ΣΕ ΣΥΓΓΡΑΦΗ ***)

Η επανάσταση της Καρπάθου αποτέλεσε συγκροτημένη προσπάθεια των κατοίκων της Καρπάθου να αποτινάξουν τον Ιταλικό ζυγό, τον Οκτώβρη του 1944, καθώς τα γερμανικά στρατεύματα εγκατέλειψαν την Κάρπαθο αφήνοντας πίσω 250 περίπου οπλισμένους και γυμνασμένους Ιταλούς στρατιώτες.

Η επανάσταση ξεκίνησε από τις Μενετές στις 5-Οκτωβρίου-1944 όπου οι κάτοικοι προέβαλλαν σθεναρή αντίσταση στον ιταλό κατακτητή, εξοπλιζόμενοι με όπλα και πολεμοφόδια. Στην εξέγερση τους συμπαραστάθηκαν και κάτοικοι της Αρκάσας.

Η επανάσταση οδήγησε στη συγγραφή «επαναστατικού μανιφέστου» υπό τη μορ΄φή πατριωτικής επιστολής (7/10/1944) που στάλθηκε με πλοιάριο στην εξόριστη ελληνική κυβέρνηση που βρισκόταν στο Κάϊρο (10/10/1944). Η επιστολή αυτή  εξέφραζε επίσης και την επιθυμία του Καρπαθιακού λαού να ενωθεί με στο ελληνικό κράτος, εκπληρώνοντας το πρωαιώνιο πόθο των κατοίκων του. Έφερε μάλιστα 51 υπογραφές επιφανόντων Καρπαθίων και Κασίων, από όλα τα χωριά, άτυπων αντιπροσώπων των κατοίκων.

Η κατάληξη της επανάστασης ήταν αίσια. Αποφέχθηκαν οι αιματοχυσίες και η αντιπαράθεση με τα ιταλικά στρατεύματα κατοχής, τα οποία μάλιστα οδηγήθηκαν σε συνθηκολόγηση και υπέγραψαν σύμφωνο παράδωσης.

Η επιστολή έφτασε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, παραδόθηκε στην Ελληνική κυβέρνηση και στους συμμάχους, και προκάλεσε την άμεση ανταπόκριση των συμμαχικών δυνάμεων. Τα συμμαχικά πλοία «Τερψιχόρη» και «Κλήβελαντ» κατέπλευσαν στην Κάρπαθο και Κάσο, μετέφεραν συμμαχικά στρατεύματα και εφόδια, ενώ οι Βρετανικές δυνάμεις ανέλαβαν αμαχητί τη διοίκηση του νησιού.

Η καθιέρωση της τοπικής εθνικής εορτής

Με το ΦΕΚ 46/11-3-1969 καθιερώνεται  η 5η Οκτωβρίου 1944, ως τοπική εθνική εορτή της Καρπάθου.

Τα κυριώτερα γεγονότα των ημερών

  • 5η Οκτωβρίου 1944, η ημέρα έναρξης της Επανάστασης στις Μενετές, όπου οι κάτοικοι εξεγέρθηκαν αμφισβητώντας την Ιταλική κυριαρχία της Καρπάθου. Συνέβαλαν και οι κάτοικοι της Αρκάσας.
  • 6η Οκτωβρίου 1944, Συγκρότηση στο Απέρι της Παγκαρπαθιακής Διοικητικής Επιτροπής – Συγκρότηση Επαναστατικής Επιτροπής Πυλών.
  • 7η Οκτωβρίου 1944, Υπογραφή στο Απέρι από τους Εκπροσώπους των Καρπαθίων και Κασίων του μηνύματος με το οποίο απευθύνονταν στην Εξόριστη Ελληνική Κυβέρνηση του Καΐρου και κήρυσσαν την Ένωση των δυο νησιών με τη μητέρα Ελλάδα.
  • 8η Οκτωβρίου 1944, Ύψωση της Ελληνικής σημαίας από τους Ολυμπίτες – Διοργάνωση Πανηγυρικών Τελετών για την Πρώτη Ημέρα Ελευθερίας της ιστορικής κοινότητας.
  • 9η Οκτωβρίου 1944, Υπογραφή της “Ενδιάμεσης Συμφωνίας Παραδόσεως” των Ιταλών στο Απέρι – Διορισμός Επιτροπής Πληρεξουσίων Κοινότητας Βωλάδας.
  • 10η Οκτωβρίου 1944, Αναχώρηση της Αποστολής Σωτηρίας των Επαναστατημένων Καρπαθίων με το σκάφος «ΚΑΡΠΑΘΟΣ» (“IMMACOLATA”) από το Φοινίκι με προορισμό την Αίγυπτο – Συγκρότηση Επαναστατικής Επιτροπής Μεσοχωρίου.
  • 11η Οκτωβρίου 1944, Υπογραφή του “Οριστικού Συμφώνου Παραδόσεως” των Ιταλών στο Απέρι.
  • 12η Οκτωβρίου 1944, Αφοπλισμός της Φινάτσας του Διαφανιού και της Καραμπινιερίας της Ολύμπου από Επαναστατικό Απόσπασμα – Συγκρότηση της Επαναστατικής Επιτροπής Ολύμπου.
  • 1η3 Οκτωβρίου 1944, Συγκρότηση δύο παράλληλων Επαναστατικών Επιτροπών στα Σπόα.
  • 14η Οκτωβρίου 1944, Άφιξη της “Επταμελούς Αποστολής Σωτηρίας των Καρπαθίων” στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
  • 16η Οκτωβρίου 1944, Αναχώρηση των Βρετανικών πολεμικών πλοίων “Τερψιχόρη” και “Κλήβελαντ” από την Αλεξάνδρεια για την παραλαβή των ήδη απελευθερωμένων νήσων Καρπάθου και Κάσου.
  • 17η Οκτωβρίου 1944, Άφιξη των συμμαχικών πλοίων στα Πηγάδια της Καρπάθου και στο Φρυ της Κάσου – Αποβίβαση συμμαχικού στρατιωτικού αγήματος – Παραλαβή των παραδοθέντων Ιταλών της Κάτω Καρπάθου και της Κάσου.
  • 18η Οκτωβρίου 1944, Προσέγγιση του “Κλήβελαντ” στο Διαφάνι και παραλαβή των υπολειπόμενων Ιταλών αιχμαλώτων της Ολύμπου – Επιστροφή των συμμαχικών πλοίων στην Αίγυπτο.

Σχετικά λήμματα για την Επανάσταση της Καρπάθου