Author: Karpathos Net

Γιάννης Αναγνωστόπουλος – Υψηλός – Μουσικός – Στιχουργός

Views: 21

Ο Γιάννης Αναγνωστόπουλος παίζει βιολί στο Καφενείο Τερψιθέα στο Απέρι (2003) [φωτ. Μανόλη Μ. Τσαγκάρη]
(άρθρο υπό συγγραφή)

Ο Γιάννης Μιχ. Αναγνωστόπουλος, γιός του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου, γνωστός και ώς Γιάννης Υψηλός, ήταν μουσικός, στιχουργός, γλεντιστής και δάσκαλος πολεμικών τεχνών.

Γεννήθηκε το 1944 στην Κάρπαθο και απεβίωσε το 2025 στη Ρόδο. Σπούδασε στο Νηρέα της Ρόδου Ηλεκτρομηχανικός, επάγγελμα που εξάσκησε στην Κάρπαθο για μερικά χρόνια και αργότερα στην Αμερική.

Μετανάστευσε στην Αμερική το 1970, μαζί με την οικογένειά του, όπου συνέχισε την επαγελματική του σταδιοδρομία, αρχικά ως ηλεκτρομηχανικός και αργότερα δραστηριοποιήθηκε στο χώρο της Εστίασης.

Με 4 παραγωγές καρπαθιακής μουσικής, και την παρουσία του σε γλέντια, γάμους, βαπτίσεις, αρραβώνες και πανηγύρια, διέδωσε ένα μοναδικό μουσικό τρόπο ερμηνείας της κατωχωρίτικης μουσικής. Συνέχισε το έργο του πατέρα του Μιχαήλ Αναγνωστοπούλου, σημαντικός τραγουδιστής, μαντιναδόρος και οργανοπαίχτης.

Κατάλογος δίσκων ευρείας κυκλοφορίας

Εξέδωσε 4 albums σε μορφή δίσκου 33 1/3 στροφών, 8 track tape, compact cassette, και CD κατά περίπτωση.

    • Καρπαθιακά Τραγούδια (1973)
    • Καρπαθιακές Μελωδίες (1977)
    • Υψηλοβελονιές (1992)
    • Υψηλού Ευακούσματα (2008)

Καρπαθιακά Τραγούδια (1973)

Στίχοι και Μουσική: Μιχαήλ Αναγνωστόπουλος (Υψηλός)
Τραγούδι και Βιολί: Γιάννης Μ. Αναγνωστόπουλος (Υψηλός)
Τραγούδι και Λαούτο: Μηνάς Μ. Αναγνοστόπουλος (Υψηλός)
Παραγωγή & Ηχογράφηση: Νίκος Τσιβγάς
Υλικός Φορέας:  Δίσκος 33 στροφών (8 τραγούδια), Κασέτα 8-track (14 τραγούδια)
Έτος παραγωγής: 1973
Ηχογράφηση: Ν. Υόρκη, Η.Π.Α.
Κωδικός: 3-3-3270Α

Ήταν μια από τις πρώτες δισκογραφικές παραγωγές καρπαθιακής μουσικής μεγάλης κλιμακας (8 τραγούδια σε δίσκο 33 στροφών, και 14 τραγούδια σε ταινία 8-track). Μέχρι τότε οι παραγωγές περιορίζονταν σε δίσκους 45 στροφών με 2 τραγούδια. Ο Δίσκος αυτός ακούστηκε και αγαπήθηκε στην Κάρπαθο και Αμερική και σε μεγάλο βαθμό διαμόρφωσε την εικόνα της κατωχωρίτικης μουσικής με βιολί. Η ερμηνεία των σκοπών και η συνοδεία του λαούτου αποτέλεσε πρότυπο για πολλούς νέους οργανοπαίχτες.

Η θεματολογία αφορά τη ξενητιά αλλά και το θάνατο του Μιχαήλ Αναγνωστόπουλου (πατέρα του Γιάννη και Μηνά).

Καρπαθιακές Μελωδίες (1977)

Καρπαθιακές Μελωδίες (ΥΜΑ-1977)

Υψηλοβελονιές (1992)

ΥΨΗΛΟΒΕΛΟΝΙΕΣ (ΥΜΑ-1992)

Υψηλού Ευακούσματα (2008)

Υψηλού Ευακούσματα (ΥΜΑ-2008)

Δημοτικό Σχολείο Διαφανίου

Views: 28

Άποψη Δημοτικού Σχολείου Διαφανίου

 

Το Δημοτικό σχολείο Διαφανίου, στο Διαφάνι Καρπάθου, κοσμείται από γλυπτές παραστάσεις που φιλοτέχνησε η οικογένεια Βασίλη Χατζηβασίλη, αποτελεί δε σημαντικό αξιοθέατο του νησιού.

 

Υπό συγγραφή

Σπήλαιο Λημνιώτη – Απέρι

Views: 39

Δεσπόζει πάνω από την περιοχή της Αχάτας, ένα ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους σπήλαιο με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Προσπελάσιμο από ένα σύντομο μονοπάτι από το χωμάτινο δρόμο Απέρι-Αχάτα-Πετρωνάς.  Η διαδρομή περνά μέσα από πευκόφυτο δάσος με πανοραμική θέα του Καρπαθίου πελάγους και της παραλίας της Αχάτας.

Άποψη των σταλαγμιτών του σπηλαίου Λημνιώτη (wikiloc)

Το μονοπάτι , ξεκινάει από το χωματόδρομο Πετρωνά, που ξεκινά από το δρόμο Απέρι-Αχάτα και μεταφέρι το νερό του Μερτώνα. Κατηφορίζει σε έντονη κλίση την πλαγιά προς την θάλασσα και καταλήγει στο σπήλαιο του Λημνιώτη το οποίο κρύβει ένα εντυπωσιακό θέαμα. Τεράστιους σταλαγματικούς σχηματισμούς και υπέροχη θέα στο απέραντο μπλέ της θάλασσας.

Δείτε και το σχετικό χάρτη του wikiloc [1]:

Χάρτης της διαδρομής προς το σπήλαιο (wikiloc)

 

Πηγές και αναφορές

Βασίλειος Βέργης, εκ Βολάδος

Views: 45

Λήμμα υπό συγγραφή

Ο Ιατρός Βασίλειος Βέργης επισκέπτεται τη γενέτειρα του το 1928 (περίπου). Σταματά στο Απέρι όπου κατέληγε ο τότε αμαξιτός δρόμος που τον υποδέχονται Απερίτες και Βωλαδιώτες. (Λαογραφικό Αρχείο Απερίου).

Εμμανουήλ Κοντόπουλος εξ Ολύμπου, Φωτογράφος

Views: 56

Εμμανουήλ Κοντόπουλος, Φωτογράφος

Ο Εμμανουήλ Κοντόπουλος, Φωτογράφος, γεννήθηκε στην Όλυμπο και παντρεύτηκε στο Απέρι τη Ζωή Νισύριου στις αρχές του 20ου αιώνα.

Εργάστηκε στην Κάρπαθο από το 1900-1912 περίπου και άφησε ένα σημαντικό φωτογραφικό αρχείο, συμπεριλαμβανομένου της εμβληματικής φωτογραφίας από τη πρωτομαγιά του 1907 στο Απέρι (στο τέλος του λήμματος).

Ο Εμμανουήλ Κοντόπουλος (λεπτομέρεια από τη φωτογραφία της πρωτομαγιάς του 1907)

Το αρχείο του αποτελείται από περίπου 160 γυάλινα αρνητικά με φωτογραφίες, κοινωνικές (συνευρέσεις, εκδρομές), ιστορικές (σημαντικά γεγονότα της Καρπάθου), οικογενειακές (ζευγαριών και οικογενειών), προσωπικές (πορτραίτα), καθώς και εικόνες της καθημερινής ζωής (εργασίες). Καταγράφονται πρόσωπα, ενδυμασίες, κοσμήματα, κεντήματα, αντικείμενα της καθημερινής ζωής, πιθανότατα από την Κάρπαθο και ειδικότερα από το Απέρι. Σε μία περίπτωση το αρνητικό περιέχει τη φράση «Πρωτομαγιά του 1907».

Η συλλογή  προβάλλεται σε ειδική σελίδα στο facebook [2].

Άρθρο υπό συγγραφή

Αναφορές και Πηγές

  1. Οι Κοντόπουλοι, μια σπουδαία φαμίλια της Καρπάθου, Μανόλης Δημελάς, Καρπαθιακά Νέα.
  2. Karpathos 1900. Photographs of Manolis Kontopoulos, ειδική σελίδα στο Facebook.
Πρωτομαγιά 1907, Απέρι. Φωτ. Εμμανουήλ Κοντόπουλου, Συλλογή Φραγκίσκου Αντιμησιάρη, FAA-FEA-1001

Μητροπολίτες Καρπάθου

Views: 74

Το άρθρο αυτό βρίσκεται σε συγγραφή

Αμβρόσιος (1983-) (Γεώργιος Παναγιωτίδης)


Ο Αμβρόσιος Παναγιωτίδης γεννήθηκε στην Ξάνθη το 1939. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης το 1962. Διάκονος χειροτονήθηκε το 1961 και Πρεσβύτερος το 1965. Διετέλεσε Αρχιγραμματέας της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας και της Ιεράς Κοινότητος του Αγίου Όρους. Υπηρέτησε ως Πρωτοσύγκελος της Μητροπόλεως Κώου από το 1977 μέχρι το 1983. Στις 19 Ιουνίου 1983 χειροτονήθηκε Μητροπολίτης Καρπάθου και Κάσου.

Νεκτάριος (Εμμανουήλ Χατζημιχάλης) (1980-1983)

Continue reading Μητροπολίτες Καρπάθου

Ιστορικές αναφορές της Καρπάθου

Views: 81

Στην Ιλιάδα του Ομήρου

Η Κάρπαθος και η Κάσος (μαζί με πολλά άλλα νησιά), αναφέρεται στην Ιλιάδα του Ομήρου [1,2]:

«Οἳ δ᾽ ἄρα Νίσυρόν τ᾽ εἶχον Κράπαθόν τε Κάσον τε
καὶ Κῶν Εὐρυπύλοιο πόλιν νήσους τε Καλύδνας,
τῶν αὖ Φείδιππός τε καὶ Ἄντιφος ἡγησάσθην
Θεσσαλοῦ υἷε δύω Ἡρακλεΐδαο ἄνακτος·
τοῖς δὲ τριήκοντα γλαφυραὶ νέες ἐστιχόωντο»

… και η μετάφραση του Ιάκωβου Πολυλά.
Τους άνδρες απ’ την Νίσυρον, την Κάρπαθον, την Κάσον,
και απ’ τες Καλύδνες και απ’ την Κων την πόλιν του Ευρυπύλου,
εδιοικούσε ο Άντιφος και ο Φείδιππος, βλαστάρια
του βασιλέως Θεσσαλού του γόνου του Ηρακλέους.
Κι είχαν τριάντα βαθουλά κατόπι τους καράβια.

(Ραψωδία Β, στίχοι 676-680)

Η Κάρπαθος βρισκόταν υπό Μινωική επιρροή, αργότερα υπήρξε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας μέχρι το 400 π.Χ. που κατακτήθηκε από τους γείτονες Ρόδιους. Από τότε πέρασαν κι άλλοι πολλοί από το νησί. Πέρσες, Μακεδόνες, Ρωμαίοι, Βυζαντινοί, Γενοβέζοι, Βενετσιάνοι (την είπαν Scharpanto ή Scarpanto), Άραβες, Οθωμανοί (την έλεγαν Κερπέ), πειρατές, Ιταλοί (1912-1944). Οι περισσότεροι έφυγαν. Άλλοι πήγαν μετανάστες στην Αμερική. Λίγοι έμειναν να παλέψουν με τον άγονο τόπο τους.

Σε Επιγραφή της Βρυκούς

Σε Επιγραφή στην Ακρόπολη των Αθηνών

Πηγές και Αναφορές:

  1. Homeric Dictionary of Nautical Terms, Athanassios Giannakis,  Orion University, Saint Vincent and the Grenadines, ORION University Press, Σελίδα 384
  2. Ιστολόγιο του Χρύσανθου Γεωργιτσόπουλου, blogspot.com, 2019

Σκοπός 14ος: της Νύχτας Καρπάθου (Νυ)

Views: 73

Νυ 

Σκοπός Καρπάθου και Κάσου, που σχετίζεται και μάλλον βασίζεται σε Μικρασιάτικο Τραγούδι : «Εσύ που σέρνεις το χορό» σύμφωνα με την πρωτότυπη εργασία των Μιλτιάδη Μαντινάου και Μανόλη Κριτσιώτη, που παρουσιάστηκε στο Απέρι το Καλοκαίρι του ’22.

Αποτελεί τον αγαπημένο σκοπό για καντάδες που συχνά γίνονταν  νύχτα έξω από τα σπίτια κοριτσιών με στόχο να ανοίξουν το παράθυρο τους, η να μετακινήσουν το λυχνάρι προς τα εκεί. Σημάδι που έδειχναν ότι άκουσαν την καντάδα και ενδιαφέρονται για το νέο που τους τραγουδά.

Ο Γιάννης Αναγνωστόπουλος (Γ. Υψηλός), στο τελευταίο του δίσκο [2] τραγουδά σχετικά:

Ξύπνα αγάπη μου άνοιξε, κρυφά το παραθύρι,
τα αγγελούδια του έρωτα, σου κάνουν πανηγύρι.

Σε άλλη εκτέλεση, ο Μανώλης Μάλτας  [4] τραγουδά:

Ξύπνησ’ αστέρι τ’ ουρανού του Ήλιου θυγατέρα,
κι έβγα στο παραθύρι σου, να γίνει η νύχτα ‘μέρα.

Συχνά σαν “τσάκισμα” τραγουδιέται το παρακάτω:

Οι νύχτα ώρες δεκατρείς, μόνο τις τρεις κοιμούμαι,
τις άλλες δέκα κάθομαι κι εσένα συλλογούμαι.

ή

Έβγα στο παραθύρι να φέξει το στενό,
να φέξει να περάσω γιατί ‘ναι σκοτεινό.

Με αυτό το τραγούδι κλείνουμε τα καθιστά γλέντια, με αυτόν ξυπνούσαμε ξυμερώματα τους φίλους που εγκατέλειπαν νωρίς το γλέντι [Φωτεινή Λαμπρίδη, στο 3]. Αν κι εμπιστεύομαι πολύ τον Φώτη Σιώτα, δυσκολεύτηκα να πατήσω το play, μην τυχόν κι έβρισκα μια αδύναμη εκδοχή του αγαπημένου μου σκοπού [5].

Δείγματα

Αναφορές και Πηγές

  1. Η σχέση της Καρπαθιακής Μουσικής με τη Μικρά Ασία, παρουσιάση, Μιλτιάδη Μαντινάου και Μανόλη Κριτσιώτη, Απέρι, Αύγουστος, 2022.
  2. Υψηλού Ευακούσματα, Ψηφιακός Δίσκος, Γιάννη Μ. Αναγνωστόπουλου, Μ. Οικονομίδη, Μ. Πανάρετου, 2003.
  3. Μουσική / Ο Καρπάθικος «σκοπός της νύχτας» στα χέρια του Σιώτα και του Jan Van”, της Φωτεινής Λαμπρίδη, TVXS, 24/11/2024.
  4. Σκοπός της Νύχτας – Μεσοχώρι, youtube.com (Μανώλης Μάλτας, Μανώλης Λεντάκης). Από το κανάλι του John Halkias.
  5. Jan Van x Fotis Siotas | Σ​κ​ο​π​ό​ς τ​η​ς N​ύ​χ​τ​α​ς, youtube.com, Διασκευή του παραδοσιακή τραγουδιού της Καρπάθου.
  6. Ο Σκοπός της Νύχτας, Κάσος, Μανόλης και Μπάμπης Καρβουνάς, 2014