Karpathos Net – Page 9 – Καρπαθιοπαίδεια

Μάριο Λάγκο, Ιταλός Διοικητής Δωδεκανήσων (1878-1950)

Ο Μάριο Λάγκο ήταν ο Στρατιωτικός Διοικητής των Ιταλικών κατοχικών δυνάμεων στη Δωδεκάνησο. Κυβέρνησε την πρώτη εποχή της Ιταλοκρατίας, επιδεικνύοντας ένα μετριοπαθές τρόπο διοίκησης ή το πολιτισμένο πρόσωπο του φασισμού [1].

Γεννήθηκε στην Σαβόνα το 1878 και σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο της Γένοβα. Διατέλεσε πρόξενος και πρεσβευτής, και διευθυντής του υπουργείου Εξωτερικών της Ιταλίας.

Ορίστηκε ο επικεφαλής της Ιταλικής Αντιπροσωπείας στις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη της Λωζάνης [2], όπου τα Δωδεκάνησα δόθηκαν ως κτήση στην Ιταλία. Διορίσθηκε ο πρώτος διοικητής των νήσων του Αιγαίου (Δωδεκάνησα) το 1923.

Το 1936 αποπέμφθηκε από τον ίδιο τον Μουσολίνι γιατί «δεν προήγαγε τη φασιστική αντίληψη διοίκησης των νήσων». Αντικαταστάθηκε από τον κατά πολύ σκληρότερο Ντε Βέκκι, απόλυτα έμπιστο αξιωματούχο του Μουσολίνι.

Σε απόλυτη δυσμένεια από το φασιστικό καθεστώς, πέθανε ξεχασμένος στο νησί Κάπρι της Ιταλίας, στις 27 Μαΐου του 1950.

Το άρθρο βρίσκεται σε συγγραφή

Πηγές – Αναφορές

Μάριο Λάγκο: Δόλιος διοικητής ή εθνικός ευεργέτης; Εφημερίδα Ροδιακή, 22/7/2017
Η συνθήκη της Λωζάνης στη Wikipedia

Κάρπαθος – Wikipedia – Καρπαθιοπαίδεια

Η Κάρπαθος έχει αξιόλογη αυξανόμενη παρουσία στην Βικιπέδια (wikipedia) ειδικότερα την ελληνική αλλά και την αγγλόφωνη. Τα άρθρα σχετικά με την Κάρπαθο βρίσκονται στις παρακάτω κατηγορίες:

Η Καρπαθοπαίδεια (kpedia ως συντομογραφία) φιλοδοξεί να καταλογραφήσει λεπτομέρειες σχετικές με την Κάρπαθο που προς το παρόν δεν θα είχαν νόημα να καταχωρηθούν στην wikipedia. Αυτό είναι φανερό και στον παρακάτω κατάλογο λημμάτων της Καρπαθοπαίδειας:

Posts by category

2004: Αφίσα Καρπαθιακού Πολιτισμού

Τη γιγαντοαφίσα επινόησαν και σχεδίασαν ο Μιχάλης Β. Μαυρολέων και ο Φραγκίσκος Η. Αντιμησιάρης για το Δήμο Καρπάθου, στα πλαίσια των εκδηλώσεων της Ολυμπιακής Φλόγας που πέρασε από την Κάρπαθο το 2004. Αναρτήθηκε στην είσοδο του λιμανιού στα Πηγάδια, μέχρι που αρκετά χρόνια μετά καταστράφηκε από τις καιρικές συνθήκες.

Από τη θέση αυτή, προέβαλλε την παράδοση, τη λαϊκή τέχνη, τη μουσική, τη μαγειρική, την αρχιτεκτονική, που ευδοκιμούν σε μια φύση με απαράμιλλη και αστείρευτη ομορφιά [1]. Και μαζί τους φυσικά η ιστορία, η ποίηση, η λογοτεχνία, ο χορός και το γλέντι, η γεωγραφία, οι άνθρωποι με το ήθος τους, τη φιλοξενία τους, τη φιλοπατρία τους …

Την αφίσα διέσωσε ο Σύλλογος των Απανταχού Καρπαθίων ως καρτ-ποστάλ, όταν τη μοίρασε σε μια από τις εκδηλώσεις του.

—

Με τα λόγια αυτά περιγράφηκε η φωτογραφική αυτή σύνθεση από ανώνυμο συμπατριώτη.

1910 – Σήμερον εμού αύριον ετέρου

Πινακίδα στην είσκοδο καφενείου της Ολύμπου (του αείμνηστου Αντώνη Ζωγραφίδη) με γνωμικό γραμμένο σε κεφαλαία γράμματα. Είναι ενδιαφέρουσα η απουσία κενού μεταξύ των λέξεων καθώς και η χρήση του σύνθετου ΟΥ στο γνωμικό αλλά όχι στο όνομα του πιθανού ιδιοκτήτη. Αναφέρεται και το έτος 1910.

Το γνωμικό βρίσκεται στο βιβλίο «Αθωνικό Απόδειπνο», Μοναχού Μωϋσέως Αγιορείτου (1952-2014) με τη μορφή «Σήμερον εμού, αύριο ετέρου, ουδέποτε ουδενός» [1].

Εικάζεται ότι η παραπάνω φράση ήταν γραμμένη σε κελλί μοναχού στο Άγιο Όρος [2], ενώ εμφανίζεται συχνά σε προσόψεις κτηρίων. Πάντως δεν το έχουμε συναντήσει πουθενά αλλού στην Κάρπαθο.

Ο Ήρωας Χατζηλίας Οικονόμου – Ιστορίες από την Κάρπαθο του 1821 (βιβλίο)

Συγγραφέας: Μηνάς Ν. Παπαγεωργίου
Έτος Κυκλοφορίας: 2017
Εκδοτικός Οίκος: Εκδόσεις iWrite
Ιστότοπος: https://iwrite.gr/bookstore/xatzilias-oikonomou

Ο Ήρωας Χατζηλίας Οικονόμου – Ιστορίες από την Κάρπαθο του 1821

Η νήσος Κάρπαθος είναι ευρύτερα γνωστή για τις καταπληκτικές της παραλίες, αλλά και για την πλούσια λαογραφική και µουσική παράδοση που διασώζουν ως κόρη οφθαλµού οι κάτοικοί της, εδώ και αιώνες. Από την άλλη, η Ιστορία της «Ανεµόεσσας», όπως τη χαρακτήρισε κατά την αρχαιότητα ο Όµηρος, µοιάζει να αφορά διαχρονικά ελάχιστους.

Μέσα από τη σύντοµη αυτή µονογραφία, ο Καρπάθιος δηµοσιογράφος Μηνάς Παπαγεωργίου εξιστορεί την πολυετή αναζήτησή του αναφορικά µε το πρόσωπο του Χατζηλία Οικονόµου, ήρωα της Επανάστασης του ‘21, πιθανότατα Φιλικού και παραστάτη του νησιού στις πρώτες Εθνοσυνελεύσεις, την ύπαρξη και δράση του οποίου πληροφορήθηκε για πρώτη φορά µόλις το 2010.

Πέρα από τα διασωθέντα στοιχεία της βιογραφίας του και στην προσπάθειά του να καταδείξει τους λόγους για τους οποίους παραµένει µέχρι και τις µέρες µας στην αφάνεια, ο συγγραφέας φέρνει για πρώτη φορά στο φως άγνωστες πτυχές της δράσης και της ριζοσπαστικής προσωπικότητας του Οικονόµου, µέσα από προεπαναστατικά έγγραφα. Το περιεχόµενο των ντοκουµέντων αυτών εµπλουτίζει τις γνώσεις µας για τις σχέσεις µεταξύ του ήρωα και της τότε εκκλησιαστικής Αρχής του τόπου.

Πηγές

Από τη σχετική ανάρτηση του εκδοτικού του οίκου iWrite

Mια κόρη από την αμοργό (τραγούδι)

Μια κόρη από την Αμοργό,

γατάνι, γατανάκι μου

να ταξι(δ)έψει θέλει,

γατάνι μου πλεμένο.

Να ταξι(δ)έψει δε μπορεί,

να λάμνει (δ)εν ηξεύρει.

Δίνει τρακόσια δυο φλουριά,

ναύλο του κεφαλιού της

κι άλλα τρακόσια τέσσερα,

να πάει με τη(ν) τιμή της.

Κι απίτις πολαργάρασι [1]

δυο μίλια του λιμνιώνα

επο(δ)ιαντράπη ο ναύκληρος

κι απλώνει πα στη(ν) κόρη.

Κι η κόρη από την εντροπή

ήπεσε λι(γ)ωμένη

κι ο ναύκληρος εθάρεψε

πως ήτο ποθαμένη,

’πό τα μαλλάκια την αρπά

και στο γιαλό τη ρίχτει,

το ρέμα την εξώριξε

στο(ν) κόρφο της Αττάλειας.

Και μιά Λαμπρή, μια Κυριακή,

μιαν ακριβήν ημέρα

ήβγαν οι Ατταλειώτισσες

να παν να σουργιανίσου(ν).

Κ’ ήβραν τη(ν) κόρη κι ήπλεε

στα βρυά περιπλεμένη,

τότε οι Ατταλειώτισσες

εστήσαν μοιρολόι.

Για δε(ς) κορμί για καμουχά [2]

και μέση για ζωνάρι

για δες μασουροδάχτυλο [3]

για το μαργαριτάρι.

Λεξιλόγιο

πολαργάρασι: απομακρύνθηκαν
καμουχάς: βαρύτιμο ύφασμα
μασουροδάχτυλο: δάχτυλο λεπτό σαν τα μασούρια του αργαλιού

Γεώργιος Θ. Νισύριος, Οδοντίατρος, εξ Απερίου

Γεννήθηκε στις 8 Ιουλίου του 1951 στο Απέρι Καρπάθου. Το τρίτο κατά σειρά τέκνο του Θεμιστοκλή και της Σοφίας Νισύριου. Παντρεμένος με τη Καλλιόπη, το γένος Εμμανουήλ Χιώτη, με την οποία απέκτησαν τέσσερα παιδιά την Ρηγοπούλα, το Θεμιστοκλή, τη Σοφία και το Μανόλη.

Αποφοίτησε από το Δημοτικό Σχολείο και το Γυμνάσιο Απερίου. Πτυχιούχος της Οδοντιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών από το 1974, επάγγελμα το οποίο επέλεξε να ασκήσει στο τόπο του, τη Κάρπαθο, από την αποφοίτηση του μέχρι και την τελευταία μέρα της ζωής του.

Διετέλεσε πρόεδρος της Δ.Ε. του Κέντρου υγείας Καρπάθου από το 1990 έως το 1993 και από το 2005 έως το 2009. Κατά τη θητεία του επισκευάστηκε το Κέντρο Υγείας και διαμορφώθηκε ο εξωτερικός χώρος, ενώ ταυτόχρονα έγιναν όλες οι προσπάθειες επέκτασης και αναβάθμισης του Κ.Υ. σε νοσοκομείο.

Υπήρξε υποψήφιος βουλευτής Δωδεκανήσου το 1989, το 1990 (σε 3 επαναληπτικές εκλογές) όπως και το 1993 και το 2000 με τη Νέα Δημοκρατία.

Κατά τη περίοδο 2002-2010 διετέλεσε Νομαρχιακός Σύμβουλος Δωδεκανήσου, την οποία και εκπροσώπησε στην Ε.Ν.Α.Ε. (Ένωση Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων Ελλάδος) στο ίδιο χρονικό διάστημα.

Διετέλεσε Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου και Αντιδήμαρχος στον Δήμο Καρπάθου τη περίοδο 2010-2019.

Η προσφορά του στην Κάρπαθο δεν εξαντλήθηκε στις παραπάνω δράσεις καθώς επί σειρά ετών συμμετείχε και σαν Πρόεδρος και σαν μέλος των Δ.Σ. σε πολιτιστικά και αθλητικά σωματεία της Νήσου, ειδικότερα στον Αθλητικό Σύλλογο Πρωτέα και τον Πολιτιστικό Σύλλογο «Ομονοίας» Απερίου.

Απεβίωσε στην Αθήνα στις 24/5/2020 μετά από σύντομη μάχη με τον καρκίνο και ετάφη στην γενέτειρά του το Απέρι Καρπάθου.

1ος Παγκαρπαθιακός Διαγωνισμός Μαντινάδας – 1976

Ο Όμιλος Καρπαθίων Νέων (Καρπαθιακός Σύλλογος με έδρα τον Πειραιά) και ο Σύλλογος Καρπαθίων Νέων (με έδρα το NJ Η.Π.Α.), διοργάνωσαν το 1976 Παγκαρπαθιακό διαγωνισμό μαντινάδας. Έκτοτε οι μαντινάδες κυκλοφόρησαν τραγουδισμένες από τους νέους του συλλόγου και αποτελούν μια από τις πιο λυρικές εκφράσεις της αγάπης των Καρπαθίων προς το νησί τους. Το εικονιζόμενο εξώφυλλο του βιβλίου που κυκλοφόρησε περιέχει τις μαντινάδες του διαγωνισμού.

Βραβεύθηκαν οι:

Νίκος Παπαμιχαήλ
Γιάννης Μ. Χαψής
Ηλίας Βασιλαράς
Μαριγούλα Κρητσιώτη

Οι μαντινάδες μελοποιήθηκαν και κυκλοφόρησε σχετική κασέτα (Compact Cassette) OKN-KEN-1977, της οποίας το εξώφυλλο παρατίθεται:

Αναφορές – Πηγές

Οι 4 βραβευμένες μαντινάδες του Παγκαρπαθιακού Διαγωνισμού Μαντινάδας OKN-KEN, 1976 στο karpathos.net

Κάρπαθος και Ξενιτιά – 2004

Ένα πρωτότυπο μουσικοθεατρικό δρώμενο που έλαβε χώρα στις Η.Π.Α. τον Απρίλιο του 2004 και στην Αθήνα το Νοέμβριο του 2004. Οργανώθηκε από το Σύλλογο των Απανταχού Καρπαθίων και το Λύκειο Ελληνίδων Καρπάθου.

Το θέμα η Κάρπαθος και η Ξενιτιά, παρουσιαζόμενο σε τέσσαρες πράξεις: Μισεμός, Επιστροφή, Γάμος και Εφτά. Το σενάριο έγραψε ο Ηλίας Βασιλαράς.

Η Κάρπαθος και η Ξενιτιά, πρόβλημα δίχως λύση,
ούτε και ‘δώ μπορεί κανείς, ούτε και ‘κει να ζήσει!

Πληροφορίες για την εκδήλωση παρατίθενται στο σχετικό άρθρο της Εφημερίδας «Καρπαθιακή Ηχώ» [1].

Αναφορές – Πηγές

Κάρπαθος και Ξενιτιά – Άρθρο του περιοδικού «Καρπαθιακή Ηχώ», Οργάνου του Συλλόγου των Απανταχού Καρπαθίων, Φύλλο 423 – Οκτώβριος – Δεκέμβριος 2004.

Καρπάθικες Μελωδίες, δίσκος (1977)

Το έργο αυτό κυκλοφόρησε στην Αμερική το 1977 από τους Γιάννη και Μηνά Αναγνωστόπουλο (Υψηλό) και είναι η δεύτερη δισκογραφική τους προσπάθεια.

Στην εικόνα μας σώζεται στην 8-track μορφή του, που ήταν τότε ιδιαίτερα δημοφιλής στην Αμερική.

Μαζί με τα δύο αδέλφια παίζει κιθάρα ο Μάνος Ταβερνάρης από το Απέρι. Την ηχογράφηση έκανε ο Νίκος Τσιβγάς από τις Πυλές (JMY Records, Jersey City, NJ)

Asset id: JMY-8T-56895 1977